انواع پیوند زدن در گیاهان

پیوند زدن در گیاهان

پیوند زدن روشی است که توسط آن بخشی از یک گیاه بر روی بخشی از گیاه دیگر متصل می‌شود، باید توجه داشت که پیوند زدن یکی از شیوه‌های غیر جنسی (غیر تناسلی) تکثیر گیاهان است، در این روش یک بافت از گیاهی جدا شده و بر روی گیاه دیگری رشد داده می‌شود، تقسیم معمولی سلول‌ها در محل اتصال باعث می‌شود که زخم‌های حاصله‌ ترمیم، رشد و نمو بافت‌ها ادامه یافته و بخش ها در هم بیامیزند و گیاه واحدی حاصل آید، بخش بالایی این گیاه پیوندی پیوندک و بخش پایینی که ریشه‌های گیاه را در بردارد پایه نامیده می‌شود، وقتی که پیوندک فقط یک جوانه در برداشته باشد، پیوند را پیوند جوانه‌ای می‌گویند (تکثیر از طریق گرفتن قلمه و پیوند جوانه‌ای، مهم‌ترین روش تکثیر غیر تناسلی در گیاهان است).

هدف پیوند

پیوند زدن درختان میوه اغلب با هدف افزایش توان باردهی درخت و بهبود کمی و کیفی محصول انجام می‌شود، با وجود این تعویض ساختار رویشی و باردهی درخت، تنظیم گرده‌افشانی در باغ، استفاده از ویژگی‌های پایه‌های پیوندی به منظور دسترسی به گیاهان کوتاه قد تا بسیار قوی، استفاده از میان پایه‌ها برای رفع برخی از عوارض و نارسایی‌های پیوندی، ترمیم زخم‌های وارد شده به تنه، ریشه و شاخه‌های اصلی درخت، تسریع در آغاز باردهی و موارد بسیار دیگر از اهدافی هستند که همیشه در ایجاد ترکیب‌های پیوندی مورد توجه‌اند.

محاسن مربوط پیوند زدن:
1-تبدیل واریته های قدیمی به واریته های جدید
2- اصلاح باغات
3- جنبه های تنشی پیوند
4- استفاده از ریشه های مقاوم در برابر شرایط نامساعد
5- استفاده از ریشه های مقاوم در برابر آفات و بیماری ها
6- استفاده از پایه های کوتاه کننده
7- استفاده از پایه های مقاوم برای جلوگیری از یخ زدن ریشه ها (برای مرکبات، نارنج از همه مقاوم تر است)
8- ترمیم بخش های آسیب دیده
9- سرعت بخشیدن به میوه دهی
10- حفظ ویژگی یک کلون
11- جوان کردن درختان مسن

چه زمانی درخت را پیوند بزنیم:

برخی از افراد معتقدند زمان پیوند موقعی است که گیاه در دوره فعالیت خود باشد پس فقط نباید زمانی که گیاه در دوره استراحت قرار دارد، عمل پیوند را انجام داد، اما این نظریه با اشکالاتی روبرو است، در این زمان به علت مقدار زیاد شیره نباتی، در تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه مانع ایجاد می شود و پیوندک در شیره نباتی خفه می شود و حرارت زیاد پیوندک را خشک می کند قبل از آنکه سلولهای طبقه مولده یکی شوند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد.

پس بهترین زمان برای پیوند زدن:
1- اواخر زمستان و اوایل بهار
2- دومین زمان مناسب برای پیوند زدن، در فصل پاییز است .
پیوند در فصل تابستان توصیه نمی شود و علت آن هم گرمای بیش از حد هواست که به درخت و ریشه آن فشار وارد می کند، بدیهی است که هر گاه ممکن شود با وسایل مناسبی از اثر سوء گرمای تابستان جلوگیری به عمل آید و یا آنکه گرمای هوای محل اجازه دهد می توان در فصل نامبرده نیز عمل پیوند را انجام داده و زمان پیوند را تعیین کرد.

انواع پیوند:

الف) پیوند جوانه
پیوند جوانه به شکل تی
1)یوند سپری (پیوند T یا T برعکس)
2)پیوند وصله‌ای
٣)پیوند لوله‌ای: در این نوع پیوند بجای اینکه فقط یک جوانه با مقداری از پوست پایه را به‌عنوان پیوندک مورد استفاده قرار دهند پوست درخت را به شکل استوانه یا لوله که طول ان در حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر می‌باشد و فقط یک جوانه روی آن قرار دارد جدا نموده و به همان شکل دور ساقه پایه قرار می‌دهند.
5)پیوند تراشه‌ای
6)پیوند شکمی: در این پیوند، پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده و آن را در نقطه اختیاری از طول ساقه پایه زیر پوست قرار می‌دهند.

ب) پیوند چوبی
1)پیوند اسکنه‌ای یا شکافی
2)پیوند تاجی یا پوستی
٣)پیوند ترصیعی
۴)پیوند نیمانیم
ج) پیوند مجاورتی
1)پیوند مجاورتی انتهایی
٢)پیوند مجاورتی جانبی
3)پیوند مجاورتی کمانی